Helleborus spec

Helleborus spec. en Helleborus niger, de echte kerstroos zwart nieskruid.

De kerstroos werd beschouwd als zeer giftig door helleborine, een diglycoside dat bitter smaakt.een stof die de hartsamentrekking verlaagt en polsslagverlagend werkt

Bij onderzoek in de jaren 70 bleek helleborine echter niet aanwezig in de wortels van H niger verdere aanwezige gifstoffen zijn saponine en protoanemonine.

In de mythologie van de Oude Grieken werd Helleborus door Melampus van Pylos gebruikt voor het redden van de dochters van koning Argus, die gek gemaakt door Dionysus naakt, huilend en schreeuwend door de straten van de stad renden.

In de homeophatie o.m toegepast bij onderdrukt exantheem (vlekjesziekte,rodehond,mazelen)

Dodonaeus;de h. niger (de kleine groene)daar zegt dodoens over:Swerte Nieswortel inghenomen maeckt sterckelijk camerganck ende iaeght daer duer af die coude taeye fluymen ende die heete geele cholerijcke vochticheden/ ende es mits dyen goet den ghenen die rasen ende buyten hueren verstande sijn/ oft die swaermoedich ende melancholieus sijn. Item den ghenen die fledercijn oft Sciatica hebben.

‘Zwart nieskruid, als Galenus betuigt, is warmer en bitterder dan het wit nieskruid en is ook in de derde graad verwarmend en verdrogend. Dan onder deze drie geslachten is het eerste wel het krachtigste van allen en daarna het tweede, dat is het vuurkruid, het derde of luiskruid wordt voor het zwakste gehouden.

Zwart nieskruid maakt sterk kamergang en jaagt daardoor de koude taaie fluimen en hete gele of galachtige en vooral de zwarte of zware verbrande of melancholische vochtigheden af, doch niet zonder moeite en geweld. Daarom zal men het aan niemand ingeven dan alleen diegene die zeer sterk en hard van lichaam zijn, zoals Mesue ons aanraadt.

Een drank van zwart nieskruid gemaakt is goed om al diegene te genezen die aan de vallende ziekte onderhevig zijn, de melaatse of melaats en diegene die met de vierdedaagse malariakoorts gekweld zijn en in het kort gezegd is het goed al diegene die door verbrande of ontstoken gal krankzinnig of dol geworden zijn of door melancholische vochtigheden zwaarmoedig zijn of enige ziektes of gebreken behouden hebben.

Actuarius in zijn vijfde boek leert ons hoe dat men dit kruid bereiden en ingeven zal en zegt dat men er van omtrent de drie scrupels tegelijk mag ingeven, min of meer naar de eis van de ziekte en van de zieke en dat men de dunne tere vezeltjes moet nemen die van de wortels afhangen en dat men die in water moet laten weken en daarna de schors of schil afrukt en die in de bedekte lucht buiten de zon in de schaduw op een lauwe plaats laten drogen en dan het binnenste merg weg werpen. Dan geeft men dit zo bereid zijnde met zoete wijn of met Oxymel de drinken, maar om die drank meer lieflijkheid en betere reuk te geven zal men er enige welriekende zaden bij doen, maar indien men begeert dat het noch sterker en geweldiger in het werken is zal men er wat Scammonium bij voegen. Dit zijn de woorden van Actuarius.