Posts

Er worden posts getoond met het label Nijmegen

Petruskerk in Hees

Afbeelding
Geschiedenis Het kerkgebouw is gebouwd in het midden van de zestiende eeuw. Tot aan de onteigening in 1591 was het in gebruik als katholieke kerk. Van 1607 tot heden heeft de protestantse kerk het gebouw in gebruik, met een korte onderbreking tussen 1835 en 1860, toen er een school was gevestigd in het kerkgebouw. Sinds 2013 worden er geen Protestantse diensten meer gehouden. Het gebouw werd verhuurd aan de Bethel Tempel Nijmegen van de Volle Evangelie Gemeenten Nederland. In maart 2020 besloot de Protestantse Gemeente Nijmegen de Petruskerk te verkopen in plaats van de Maranathakerk. Restauraties Bij de restauratie in 1882 is het witte pleisterwerk verwijderd. Tussen 1947 en 1951 is het middenschip herbouwd, dat zwaar beschadigd was geraakt bij een bombardement op 22 juli 1942 en zijn er twee zijbeuken aangebouwd. Na deze restauratie kreeg de kerk haar huidige naam. Rijksmonument De kerk en de toren zijn beide rijksmonument. Trivia Sinds oktober 2007 werd elke tweede zondag van de ma...

Hertogpoort vooraanzicht (1875)

Afbeelding
  Hertogpoort vooraanzicht (1875) Waar nu het Hertogplein ligt, stond vroeger een stadspoort: de Hertsteegpoort. De omliggende straten verwijzen nog naar de oude stadswal: naar het noordoosten loopt de Derde Walstraat en naar het zuidwesten loopt de Tweede Walstraat. De poort werd afgebroken nadat Nijmegen in 1874 toestemming had gekregen om de stadsmuren neer te halen. Door de uitvinding van nieuwe, krachtiger kanonnen waren de muren niet meer nuttig in de verdediging en verloor Nijmegen haar functie als vestingstad. De fotograaf Gerard Korfmacher fotografeerde in 1876 de vesting Nijmegen, vlak voor de afbraak. Hij heeft de Hertsteegpoort vanaf stad-en vanaf veldzijde gefotografeerd. Op de plek waar de fotograaf in 1876 stond, is nu een granieten zuil geplaatst met de foto van Korfmacher. De werkelijkheid van toen vermengt zich daardoor met de situatie van nu. Fotograaf: Gerard Korfmacher Bron: Regionaal Archief Nijmegen & Huis van de Nijmeegse geschiedenis

Hunnerpoort

Afbeelding
  Hunnerpoort gezien vanaf de stadszijde (1875) De Hunnerpoort wordt ook wel Ooypoort genoemd. Zij is tussen 1461 en 1466 gebouwd en was oorspronkelijk een dubbele poort. Met het stadsrecht kreeg Nijmegen in de middeleeuwen ook het recht om stadsmuren aan te leggen. Tot in de 19de eeuw werd Nijmegen beschermd door stadsmuren en -poorten maar dit beperkte de stad in haar groei. Achter de poort leidde de Voerweg omhoog naar de Valkhofburcht. Met de stadsuitbreiding in de tweede helft van de negentiende eeuw verdwenen de meeste poorten. De Hunnerpoort is de laatste stadspoort die met de stadsuitbreiding werd afgebroken. (1882) De foto geeft de Hunnerpoort weer, zoals zij in 1825 is verbouwd. Boven de poort woonde de poortwachter, naast de poort staat een houten gebouwtje waarin de commiezen zaten. Men moest belasting betalen over de artikelen die men de stad ā€˜invoerdeā€™. De Hunnerpoort is de laatste stadspoort die met de stadsuitbreiding werd afgebroken.(1882) Fotograaf: Gerard Korfmac...

Begraafplaats

Afbeelding
  Begraafplaats, arsenaal en voormalige kerk (Mariakapel) (1875) Het arsenaal is tussen 1820 en 1824 gebouwd en dat jaar geopend als artillerie- of tuighuis op de plaats van het voormalige kloostercomplex MariĆ«nburg waar de tegenovergelegen MariĆ«nburgkapel deel van uitmaakte. Tot 1908 maakte het arsenaal deel uit van de MariĆ«nburgkazerne. Het pand werd eigendom van de gemeente Nijmegen die er een stadswerkplaats in vestigde. Deze verhuisde in 1938 en de bedoeling was om het arsenaal als gemeentearchief in gebruik te nemen. De Tweede Wereldoorlog verhinderde dat en na de oorlog keerde de stadswerkplaats terug omdat haar pand aan de Dominicanenstraat zwaar beschadigd geraakt was. Tevens werd het een werkplaats voor het er tegenover gelegen politiebureau en vanaf 1968 het bureau gevonden voorwerpen en rijwielen. In 1978 verhuisde het gemeentearchief, na een verbouwing, alsnog van de MariĆ«nburgkapel naar het arsenaal. In 2001 verhuisde het archief naar de naastgelegen nieuwe bibliothe...

RuĆÆne Kasteelsche Hof

Afbeelding
  RuĆÆne Kasteelsche Hof, Kasteel Ooy (1950) Het Kasteel Ooij was een kasteel en heerlijkheid noordwestelijk gelegen van het dorp Ooij aan de Waal in de huidige gemeente Berg en Dal in de Nederlandse provincie Gelderland. Geschiedenis De eerste vermelding van dit kasteel stamt uit 1184 als leengoed. In die tijd was het mogelijk een mottekasteel: een aangelegde aarden heuvel met daarop een woontoren. De vrijheren uit het hoog adellijk Huis van Ooy waren in die tijd een invloedrijk geslacht en rechtstreeks leenman onder de keizer. Dit geslacht was een jongere tak van de eerste dynastie der graven van Arenberg. In 1254 werden de heren van Ooy verraden door de Roomse-koning Willem, graaf van Holland, die altijd in geldnood zat. Deze gaf het Rijk van Nijmegen, dat meer dan 60 kastelen telde, in onderpand aan graaf Otto II van Gelre in ruil voor 16.000 zilver marken, som die hij nooit zou terugbetalen aangezien hij sneuvelde tegen de Friezen. Hoewel de hoge en vrije heerlijkheid een rech...

De Chicago Bioscope

Afbeelding
  De Chicago Bioscope aan de Broerstraat (1938) De Chicago Bioscope was een theater met film- en variĆ©tĆ©voorstellingen aan de Broerstraat in Nijmegen. De bioscoop was onderdeel van een bioscoop met dezelfde naam in Den Bosch, later is er een Chicago Bioscope in Eindhoven geopend. Geschiedenis Al twee jaar voor de opening van het theater op 11 mei 1910 werden er bioscoopvoorstellingen onder de titel the best in the world georganiseerd in de grote zaal van de Vereeniging in Nijmegen door de Chicago-Bioscope uit Den Bosch. Daarbij hoort ook een 35mm-film met opnames van de Grote Markt en andere hoofdwegen, die de bioscoop zelf geproduceerd heeft. Momenteel is deze film in het bezit van het Eye Filmmuseum in Amsterdam. In het theater werden diverse voorstellingen gegeven. Een doorlopende voorstelling kon bestaan uit meerdere korte zwijgende films, afgewisseld door live-pianomuziek, komisch-acrobatische acts en muzikale optredens van een orkest. De films waren van komische aard, maar oo...

De Refter

Afbeelding
De Refter. Rijksstraatweg 39 Ubbergen (1977) In de negentiende eeuw werd de voormalige kasteeltuin van kasteel de 'Ubburch' verdeeld in 'kleine' perceeltjes. Een van deze percelen is het huidige terrein van Woon- werkpand de Refter. Op dit terrein bouwde de rijke familie van der Meer in 1880 de Villa ter Meer en een koetshuis en legde een wandelpark aan. Rond de eeuwwisseling verkochten zij het pand en het terrein aan een uit Frankrijk uitgeweken, Augustijnse nonnenorde. De nonnen betrokken het gebouw in 1903 en vestigden er een pensionaat (kostschool) met franstalig onderwijs voor meisjes van gegoede huize. Het pensionaat liep goed en zo ontstond er al snel ruimtegebrek. In 1910 werd de kapel en de westvleugel (met gymzaal, slaapzaal en studeerzalen) gebouwd. In 1926 werd de noordvleugel gebouwd, waardoor het gebouw zijn huidige vorm kreeg. Begin jaren '70 was er nog maar weinig animo voor kostscholen, waardoor de nonnen uiteindelijk vertrokken en het gebouwencompl...

Bloemerstraat

Afbeelding
  Vanuit de Bloemerstraat ter hoogte van de Zeigelbaan op het kruispunt Doddendaal - Varkensmarkt en de Houtstraat, via de Augustijnenstraat in de richting van de Grote Markt. (1930) De Sint-Augustinuskerk was een kerkgebouw aan Augustijnenstraat in het centrum van Nijmegen. De kerk werd zwaar beschadigd bij het bombardement van Nijmegen op 22 februari 1944. In 1947 werden de overblijfselen gesloopt. De augustijnen hadden op deze plaats sinds 1674 een kleine kerk. In 1833 werd deze kerk verbouwd. De gemeente kocht de kerk en pastorie in 1883. In 1884 werd er een nieuw kerkgebouw opgetrokken. De eerste steen werd gelegd op 28 augustus, de gedenkdag van de heilige Augustinus van Hippo. Bouwpastoor was H. Evers. De Sint-Augustinuskerk werd in 1886 ingewijd door bisschop Adrianus Godschalk. De kerk werd door Pierre Cuypers ontworpen in neogotische stijl. Cuypers moest rekening houden met een beperkt oppervlak en omringende huizen, maar ontwierp toch een ruim gebouw, met een lengte van ...

Zijgevel boerderij

Afbeelding
  Zijgevel boerderij op de achtergrond landhuis De Wychert (c. 1920) De Wychert' gebouwd in 1907 naar ontwerp van de Hilversumse architect J.W. HANRATH (1867-1932) in opdracht van G.S.H. Wendelaar. Het huis werd gebouwd ter vervanging van een ouder huis met dezelfde naam, gelegen ten noorden van de Oude Kleefsebaan op het voormalige landgoed `Bergendaal'. Het pand is gebouwd in Nieuw-Historiserende Stijl, met elementen verwijzend naar de Hollandse Renaissance en het Classicisme, gecombineerd met principes uit de Engelse en Franse landhuisstijlen. Architect Hanrath geldt als vernieuwer van landhuisarchitectuur in het eerste decennium van de twintigste eeuw. Zijn altijd monumentale huizen hebben als typisch kenmerk grote aandacht voor ingangspartijen, vensters en erkers. Zo kenmerkt De Wychert zich door de verspringende bouwvolumes en het gebruik van een torenlichaam, schilderachtige asymmetrie en de toepassing van trapgevels. Een torenlichaam wordt in de villa's in de omgevi...

Het Canisius College (1925)

Afbeelding
Het Canisius College (1925) Het Canisius College (internaat) van de orde der jezuĆÆeten was een katholieke jongenskostschool te Nijmegen. Dit internaat (met toegang voor ā€˜externeā€™ leerlingen uit Nijmegen) bestond in deze vorm van 1900 tot 1970. Er waren een gymnasium, een HBS en een handelsschool (vrij snel omgezet tot HBS-a). Er hebben in totaal ongeveer 55.000 jongens hun middelbare school gevolgd, onder wie ex-premier Ruud Lubbers en D66-voorman Hans van Mierlo. De rol en invloed van de school in de katholieke emancipatie zijn zeer groot geweest. Op deze school - het grootste jezuĆÆeteninternaat in Nederland - werd het katholieke bestuurskader gevormd. Ontstaan De school ontstond uit het Sittardse internaat Aloysius College. De orde der jezuĆÆeten beheerde dit college sinds 1851, maar verhuisde het in 1897 naar Nijmegen vanwege de betere ligging van die plaats en de mogelijkheid een nieuw gebouw te betrekken. Gebouwen De architect Nicolaas Molenaar ontwierp het grote gebouw aan de Berg...

Het Valkhof

Afbeelding
  Het Valkhof. Spoorwegmonument Nijmegen - Kleef. (1890) Het spoorwegmonument werd opgericht in 1884 aan de voet van het Valkhof ter herinnering aan de totstandkoming van de Spoorlijn Nijmegen - Kleef, waaraan sinds 1865 was gewerkt. Het monument werd ontworpen door architect Jan Jacob Weve. Het beeld van de godin Victoria is een afgietsel van een classicistisch beeld dat Christian Daniel Rauch maakte voor de tempel Walhalla bij Regensburg. In de sokkel, die werd opgericht in neorenaissance stijl, heeft elk van de vier zijden een nis. In een van de nissen is een tekst aangebracht: Eendracht maakt macht - ter herinnering aan den bouw van den spoorweg Nijmegen-Cleve door Nijmeegs Burgerij - geopend 8 augustus 1865 De drie overige nissen zijn leeg. Uit oude foto's en de ontwerptekeningen blijkt dat het monument vroeger ook dienstdeed als weerstation. In de drie nissen waren een barometer, een uurwerk en een thermometer aangebracht. Waardering Het monument is erkend als rijksmonume...

Sint-Nicolaaskapel

Afbeelding
  Sint-Nicolaaskapel en omgeving, gezien vanuit het zuidwesten (1959) De Sint-Nicolaaskapel ook wel Valkhofkapel in Nijmegen is een kapel gebouwd rond 1000 op het Valkhof, een heuvel in het centrum van Nijmegen die al in gebruik was door de Bataven rond het begin van onze jaartelling. Karel de Grote liet op deze heuvel in de 8e eeuw een palts bouwen, die in de eeuwen daarna werd uitgebreid. Rond 1030 werd wellicht door keizer Koenraad II de opdracht gegeven om de kapel te bouwen, gebruik makend van de resten van de paleiskapel van Karel de Grote. Sommige bronnen noemen Theophanu van Essen als stichteres van de kapel, die zij gesticht zou hebben ter herinnering aan haar grootmoeder en naamgenote, keizerin Theophanu, die te Nijmegen was overleden en een groot vereerder van de heilige Nicolaas van Myra zou zijn geweest. Een andere, recentere (2014) en aannemelijker theorie stelt dat de kapel gebouwd zou zijn rond 996, onder Otto III.. Hij zou deze hebben gebouwd voor zijn moeder, keiz...

Sint Josephschool

Afbeelding
  Sint Josephschool, vĆ³Ć³r de verwoesting Kelfkensbosch 19 (c. 1935) Na het herstel van de bisschoppelijke hiĆ«rarchie in 1853 werd het voor katholieke congregaties een stuk eenvoudiger om scholen te stichten. Dat was van belang omdat de kerkelijke overheden onderwijs door religieuze broeders en zusters superieur achtten aan onderwijs door leken. Bovendien was het onderwijs een onmisbaar wapen in de katholieke emancipatie. Omdat de financiĆ«le positie van bijzondere scholen ongunstiger was dan die van hun openbare tegenhangers, trokken de Nederlandse katholieken bijna een halve eeuw samen op met de gereformeerden in de schoolstrijd die in 1917 werd beklonken met de onderwijspacificatie: de financiĆ«le gelijkstelling van het openbaar en bijzonder onderwijs. Het gevolg was een enorme groei van het katholieke lager onderwijs. Hierbij speelden nog enkele factoren een rol: de Leerplichtwet 1901 die alle kinderen van zes tot twaalf jaar verplichtte dagonderwijs te volgen; de bevolkingsgroei ...

Het interieur van de St. Augustinuskerk (1935)

Afbeelding
  Het interieur van de St. Augustinuskerk (1935) De Sint-Augustinuskerk was een kerkgebouw aan Augustijnenstraat in het centrum van Nijmegen. De kerk werd zwaar beschadigd bij het bombardement van Nijmegen op 22 februari 1944. In 1947 werden de overblijfselen gesloopt. De augustijnen hadden op deze plaats sinds 1674 een kleine kerk. In 1833 werd deze kerk verbouwd. De gemeente kocht de kerk en pastorie in 1883. In 1884 werd er een nieuw kerkgebouw opgetrokken. De eerste steen werd gelegd op 28 augustus, de gedenkdag van de heilige Augustinus van Hippo. Bouwpastoor was H. Evers. De Sint-Augustinuskerk werd in 1886 ingewijd door bisschop Adrianus Godschalk. De kerk werd door Pierre Cuypers ontworpen in neogotische stijl. Cuypers moest rekening houden met een beperkt oppervlak en omringende huizen, maar ontwierp toch een ruim gebouw, met een lengte van 53,35 meter. Het koor was georiĆ«nteerd op het noordoosten. De kerk had een vieringtoren met een opengewerkte spits. De toren reikte m...

Synagoge

Afbeelding
  Op 7 april werd in besloten kring het 25 jarig bestaan gevierd van de op 11 en 12 april 1913 gewijde en door Oscar Leeuw ontworpen synagoge. Diverse geschenken werden aangeboden waaronder een nieuwe voorhang door mevrouw Gottlieb-Klein namens de vereniging voor gewijde kleden; de Hebreeuwse tekst refereert aan het jubileum. Op deze foto van het interieur is het kleed (midden achter) nog net zichtbaar (7 april 1938) De Nieuwe Synagoge werd in 1913 gebouwd naar ontwerp van de Roermondse architect Oscar Leeuw. De oude Synagoge aan de Nonnenstraat werd rond de eeuwwisseling te klein bevonden. De inwijding van de nieuwe synagoge vond op 11 april 1913 plaats en werd geleid door opperrabbijn Lion Wagenaar. De ingangstoren heeft de gelijkenis van een grote thorarol en in de gevel is veel symboliek verwerkt. Boven de ingang, waar nu 'Natuurmuseum' geschreven staat, stond ooit een Hebreeuwse tekst, verdeeld over twee regels. Het gaat om Psalm 19:15: יהיו ל×Øצון אמ×Øי פי והגיון לבי לפניך ...

Gedeputeerdenplaats

Afbeelding
De Gedeputeerdenplaats naast het Stadhuis met zicht op de poort van de Kwartierlijke Academie (uit 1655) ; de Academie "Illustris Tetrarchiae Noviomagensis Universitas" . Korte Burchtstraat (c. 1930) De Kwartierlijke Academie van Nijmegen was een universiteit in Nijmegen tussen 1655 en circa 1680. Oprichting Illustere school De Kwartierlijke Academie was opgericht op initiatief van Johan Smetius en Lambert Goris als Illustere school. Aanleiding was dat Nijmegen als Gelderse hoofdstad geen universiteit had en de Illustere school in Harderwijk opgewaardeerd was tot universiteit met promotierechten. In 1653, na de dood van zowel Smetius als Goris, nam het Kwartier van Nijmegen het besluit tot oprichting en in 1655 ging de Illustere school van start. De Staten van Gelre en Zutphen hebben nooit hun goedkeuring gegeven aan de oprichting van deze universiteit. Volgens het Hof van Gelre en Zutphen had een staatsrechtelijk onbevoegde instantie (het Kwartier van Nijmegen) de universite...