Gil Eanes

Vandaag breng ik je een andere ontdekkingsreiziger van de Afrikaanse kust, Gil Eanes (in het archaïsch Portugees Gil Eannes), een Portugese navigator uit de 15e eeuw, bekend vanwege het ronden van Kaap Bojador in 1434, een belangrijk herkenningspunt van de Portugese ontdekkingen, een navigator uit Lagos in de Algarve, schildknaap van Infante D. Henrique, wiens biografie nog weinig bekend en veel besproken is.

in verschillende bronnen.

Gil Eanes werd geboren in Lagos en maakte deel uit van een adellijke familie in die gemeente.Hij was de schildknaap van D. Henrique en was navigator van het huis van de Infante. In 1433 benoemde D. Henrique hem, volgens Gomes Eanes de Zurara, tot ridder en regelde een rijk huwelijk voor hem, nadat hij hem later de kapiteinschap van een schip had aangeboden, om Kaap Bojador te omzeilen, het meest zuidelijke dat de Portugezen kenden de West-Afrikaanse kust vanwege de moeilijkheden om deze te overwinnen.

Navigatie in het Kaap Bojador-gebied was inderdaad gevaarlijk en moeilijk, omdat het omgeven was door riffen, en bovendien had het een grote neiging tot mistvorming. De kroniekschrijver Gomes Eanes de Azurara beschreef de Kaap in zijn werk Crónica dos Feitos da Guiné: “De zee is zo laag dat er op een mijl van land niet meer dan een vadem diepte is. De stroming is zo groot dat een schip dat daar passeert nooit meer zal kunnen terugkeren”. Om deze reden kreeg het een legendarische reputatie onder navigators, zowel christelijke als islamitische, die geloofden dat het zou worden bewoond door zeemonsters. Volgens historicus Damião Peres zijn er op basis van een koninklijk handvest uit de 15e eeuw vijftien pogingen ondernomen om Kaap Bojador te omzeilen, allemaal zonder succes. Op zijn eerste reis slaagde Gil Eanes er niet in de Canarische Eilanden te passeren, waar hij enkele gevangenen nam,

Op aandringen van de Infante maakte hij in 1434 een nieuwe reis naar Kaap Bojador, deze keer met succes, zoals gerapporteerd door de kroniekschrijver Gomes Eanes de Zurara: “Van die reis, alle gevaren negerend, verdubbelde hij de Kaap erachter, waar hij de dingen aantrof die het tegenovergestelde waren van wat hij en de anderen tot dan toe hadden aangenomen”. Hij slaagde erin een paar mijl naar de Zuidkaap te zeilen, waar hij wat wilde bloemen plukte, bekend als Rosas de Santa Maria, om te bewijzen dat hij zover was gekomen. Deze prestatie werd beschouwd als een van de belangrijkste mijlpalen van de Portugese ontdekkingen, omdat het de voortzetting van de verkenning van de Afrikaanse kust mogelijk maakte.

In werkelijkheid wist de Infante sinds de verovering van Ceuta in 1415, toen hij sprak met de Arabische kooplieden die eeuwenlang goud en slaven met Equatoriaal Afrika hadden verhandeld, dat geen van de legendes waar was. Het probleem waren de winden, die het hele jaar door zeilschepen naar het zuiden duwden, waardoor het bijna onmogelijk werd om terug te keren.

Volgens Gago Coutinho hebben de zeevaarders van de Infante sinds de bezetting van Madeira in 1418 de techniek van het navigeren op de wijde zee geperfectioneerd, op zoek naar gunstige wind, terwijl ze tegelijkertijd navigatie-instrumenten ontwikkelden waarmee ze niet konden verdwalen wanneer ze kon geen land meer zien. Deze zoektocht duurde 12 jaar, tot ze in 1431 de Azoren ontdekten, en vanaf dat moment hadden ze altijd een gunstige wind om terug te keren naar Portugal. Pas na de Azoren durfden ze in 1434 Kaap Bojador te passeren. Het schip van Gil Eanes was een bark zonder latijnzeilen en kon ook niet tegen de wind in varen.

In 1435 maakte hij een nieuwe reis naar het zuiden, samen met Afonso Gonçalves Baldaia, en bereikte een gebied dat bekend staat als Angra dos Ruivos of Cavalos, dat ongeveer 50 mijl ten zuiden van Kaap Bojador lag. In 1444 vergezelde hij Lanzarote de Lagos op de expeditie naar de eilanden Tíder en Naar, en in 1445 was hij op de Canarische Eilanden en bereikte Kaapverdië, aan de Afrikaanse kust.

Hulde:

In 1994 werd een tienjarige student aan de Escola de Barrancos, José Luís Coelho, geïnspireerd door de navigator om de officiële mascotte van de Wereldtentoonstelling van 1998, die in Lissabon werd georganiseerd, Gil te noemen.