Stadsplattegrond uit 1897

 Prachtige stadsplattegrond uit 1897 waar heul veul op te zien is.

* De grote remise aan de Waalkade bestond nog niet, er stond een kleine remise voor de stoomtram op het Stationsplein tussen het station en de gasfabriek.

* De stoomtram van de NTM (Nijmeegsche Tramweg Maatschappij) Neerbosch – Nijmegen – Beek, liep nog niet door het stadscentrum, maar vertrok vanaf het Stationsplein nabij de remise over de Stationsweg (nu Burgemeester Van Schaeck Mathon Singel), over het Keizer Karelplein naar de Oranjesingel. Sloeg daarna linksaf naar de Hertogstraat, daarna rechtsaf naar de St. Joristraat, langs het Hunerpark, hier splitste de lijnen zich in twee richtingen. Eentje dook linksaf naar beneden de Nieuwe Ubbergscheweg op richting Beek, en de andere lijn ging rechtdoor naar de Mr. Franckenstraat, om daarna linksaf te slaan de Berg en Dalschestraat op (vanaf 1912 Berg en Dalseweg) richting Berg en Dal. Deze route naar Berg en Dal reed alleen in de zomermaanden.

* De stroomtram van de NTM vertrok ook vanaf het Stationsplein nabij de remise en sloeg linksaf de Spoorstraat in, om meteen daarna weer linksaf te slaan de Nieuwe Marktstraat af naar beneden. Onderaan bij de Hezelpoort aangekomen sloeg de stoomtram linksaf de Voorstadslaan op richting Hees en Neerbosch.

* Het Mariaplein bestond nog niet, dit werd pas in 1917 aangelegd en kreeg toen pas een naam.

* Er waren nog grote delen onbebouwd zoals bijv. het grote perceel tussen de St. Jorisstraat - St. Canisiussingel - v/d Brugghenstraat - Gerard Noodtstraat.

* Ook het perceel tussen de van Broeckhuizenstraat - Hertogstraat - Oranjesingel - Ziekerstraat (dit deel werd pas vanaf 1906 van Schevichavenstraat genoemd) stond nog leeg en was nog militair eigendom.

* Het grootste deel dat nog militaire bestemming had als exercitie terrein was het deel tussen de Daalscheweg (vanaf 1906 Prins Hendrikstraat) - Waldeck Pyrmontsingel - Wilhelminasingel - Oranjesingel. De Bijleveldsingel werd pas in 1905 aangelegd.

* Het grote perceel dat grensde aan de Mariënburg - Lange Koningstraat - Ziekerstraat - van Broeckhuizenstraat - Hertogstraat had een volledig militaire bestemming. Te zien zijn de kazerne, de stallen, het hospitaal, loodsen, het kruitmagazijn, het arsenaal en het garnizoensgebouw.

* In het hele stadscentrum stond het vol met kazernecomplexen: Boven aan de Lindenberg op de hoek met de Ridderstraat stond de Valkhofkazerne; aan de Lange Burchtstraat (de latere Eiermarkt) stond de kazerne der Marechaussée; op de hoek van de Lage Markt - Papengas - Kloosterhof stond de Havenkazerne, een militaire manege stond aan de Waldeck Pyrmontsingel en militaire woningen stonden er aan de Ziekerstraat (dit deel werd pas vanaf 1906 van Schevichavenstraat genoemd).

* De Strekdam liep toen nog in oostelijke richting. In 1879 werd het eerste gedeelte van de strekdam in het verlengde van de Waalkade aangelegd zoals op deze plattegrond nog te zien is. In 1902 werd het oostelijk einde van de strekdam verlengd en verdween de eerste krib voor de Lage Loswal. Bij de verbetering van de Waal in 1915-1916 is de strekdam vervangen door de nu nog bestaande strekdam die vanaf de tweede krib in westelijke richting loopt.

* Het kleine parkje genaamd Waalplein dat werd aangelegd op de plaats waar van 1604 tot 1884 de ommuurde Oude Haven had gelegen. Dit parkje zou weer verdwijnen met de bouw van de Electriciteitscentrale in 1908-1910 en de tramremise in 1908-1911.

* Aan de Berg en Dalschestraat is een kleine (tijdelijke) RK parochiekerk H. Maria Geboorte te zien, de bouw van de grotere RK Maria Geboortekerk gebeurde in fases vanaf 1900 en kwam pas in 1925 gereed.

Er zijn in 124 jaar nogal wat veranderingen van straatnamen doorgevoerd:

Spaarbankstraat >> Dr. Claas Noorduijnstraat

Stationsweg >> Burgem. Van Schaeck Mathon Singel

Korte Hezelstraat >> Stikke Hezelstraat

Parkstraat >> Parkweg

Waalwal >> Waalkade

Zwanengas >> Piersonstraat

Bottendaal >> Van Oldenbarneveltstraat

Paulstraat >> Pauwelstraat

Munterstraat >> Muchterstraat

Berg en Dalschestraat >> Berg en Dalseweg

Graafsche Straat >> Graafseweg

Molenstraat (gedeelte) >> Bisschop Hamerstraat

Daalscheweg (gedeelte) >> Prins Hendrikstraat

Ziekerstraat (gedeelte) >> Van Schevichavenstraat

Van Oldenbarneveltstraat (gedeelte) >> Vondelstraat

Kroonstraat >> Doddendaal (gedeelte)

Lange Burchtstraat + Korte Burchtstraat >> Burchtstraat

(Bron plattegrond: Regionaal Archief Nijmegen