De benedenstad

 De benedenstad kent een rijke geschiedenis en vooral heel veel verhalen die tot de verbeelding spreken. Verhalen van bijzondere persoonlijkheden die er woonden, verhalen van bittere armoe, van grote gezinnen in tochtige en vochtige huizen. Maar er was ook saamhorigheid onder de bewoners, de meesten zaten immers in hetzelfde schuitje. De buurtbewoners kenden elkaar en keken naar elkaar om. Juist dat beeld van de benedenstad zag ik terug op deze foto, gemaakt rond 1910. Je ziet de Grotegas, de foto is gemaakt vanuit de Nonnenstraat in de richting van Achter de Vismarkt.

Terwijl ik aan het inkleuren was kwamen de bewoners tot leven. Het meisje rechts vooraan, dat waarschijnlijk niet uit de buurt afkomstig is. Haar kleding is te chique. Maar haar laarsjes zijn wel op de groei. Het bleke meisje met het rode haar op blote voeten. Helpt ze haar moeder met de was of de schoonmaak en is het emmertje sop van haar? Het brutaaltje met de rode jurk, die zelfverzekerd poseert voor de camera. De huisvrouwen links met de kleintjes op de arm. Voorbehoedsmiddelen bestonden nog niet.

Verderop in de straat spelen kinderen, aan het einde van de straat links wordt een doekje uitgeklopt uit het raam. Een buurman is bezig met het repareren van een kar en rechts achterin de straat zit een oudere vrouw op het stoepje voor de deur het leven op straat gade te slaan. En zie de liggende kat die hier duidelijk ook thuis hoort.

Het verval van de woningen was al begonnen. Als je aan de linkerkant van de straat woonde, dan zat je nog goed. Maar de woning rechts is duidelijk een ruïne. De ramen zijn dichtgetimmerd met planken en op de ramen boven is jute aangebracht. Maar de voordeur staat wel op een kiertje. Zou het dus toch bewoond zijn?

Ondanks de armoede kijk ik wel met weemoed naar dit plaatje. Want zijn deze mensen sociaal eigenlijk niet veel rijker dan wij nu? De buurt kent elkaar, de mensen leven met elkaar samen, zien elkaar, praten met elkaar, er wordt op straat gespeeld. Het straatbeeld roept bij mij een gevoel van weemoed op, en dat is niet alleen vanwege de vele inmiddels gesloopte panden.

Ik kleur foto’s in voor mijn plezier, dus ik doe niet aan copyright.

Fotocollectie RAN (nr F30969) I Ensing