Anis al-Dawla

Anis al-Dawla, een echtgenote van de Perzische sjah Naser Al-Din, en haar gevolg, circa 1870-1880

ANĪS-AL-DAWLA, de belangrijkste echtgenote van Nāṣer-al-dīn Shah Qāǰār. Bij haar geboorte Fāṭema-solṭān genoemd (waarschijnlijk 1842; ze was de dochter van een verarmde boer uit een dorp in Lavāsān, ten noordoosten van Teheran. Na de dood van haar vader en het hertrouwen van haar moeder, werd ze geadopteerd door haar oom en tante van vaders kant en verhuisde met hen mee naar Dūlāb, een dorp buiten Teheran. Ze begon haar carrière in dekoninklijke harem als dienstmeisje van Jeyrān Forūḡ-al-salṭana, de favoriete vrouw van Nāṣer-al-dīn; hij trouwde met haar als een ṣīḡa (tijdelijke echtgenote) in 1859, en zij werd zijn favoriet na de dood van Jeyrān een paar maanden later. Hij verleende haar al snel de titel van Anīs-al-dawla (metgezel van de soeverein) en bood bij verschillende gelegenheden aan om haar status te veranderen van die van ṣīḡa in ʿaqdī (permanente echtgenote). Ze weigerde en zei dat ze niet wilde temperen met het geluk dat haar tijdelijke status haar had gebracht. Ondanks hevige concurrentie van vrouwen (er waren er vijfentachtig ten tijde van de dood van de heerser in 1896), bleef Anīs-al-dawla de favoriet. Toen een waarnemer in 1891 hoorde dat ze ernstig ziek was, schreef hij: 'De harem van de sjah is beperkt tot deze vrouw. Als ze sterft, wee Iran” Ze was de enige vrouw die met Nāṣer-al-dīn at en regelmatig bij hem ging slapen nadat hij bezoek van andere vrouwen had gekregen. Ze was ook de enige vrouw die openlijk haar mening uitte en openlijk kritiek uitte op de heerser. Hoewel ze Nāṣer-al-dīn regelmatig vergezelde op zijn frequente reizen door het land, werd haar grote wens om met hem Europa te bezoeken slechts ten dele gerealiseerd: tijdens zijn reis van 1873 werd ze uit Moskou teruggestuurd nadat bleek dat de aanwezigheid van gesluierde vrouwen in de entourage zouden protocolproblemen veroorzaken voor de gastregeringen. Haar teleurstelling blijkt uit de wrok die ze koesterde tegen Mīrzā Ḥosayn Khan Mošīr-al-dawla, de premier, die ze verantwoordelijk hield voor haar onderbroken reis. Toen ze Teheran bereikte, bood ze zijn vijanden steun en aanmoediging aan,http://www.iranicaonline.org/articles/anis-al-dawla-d