Kinderdorp Neerbosch (2)

Taken en activiteiten

De belangrijkste taak van de instelling was in eerste instantie de opvang van arme wezen die geen tehuis hadden. Daarnaast zagen Van ’t Lindenhout en diens opvolgers het als hun taak om kinderen voor te bereiden op hun bescheiden plaats in de Nederlandse standenmaatschappij. Hierbij hoorde een gedegen, eenvoudige opvoeding met een protestants karakter. Zodoende waren er basisopleidingen voor praktische beroepen. Jongens konden bijvoorbeeld boer, timmerman, metaalbewerker of letterzetter worden, terwijl voor meisjes vrijwel altijd een betrekking als werkmeid werd gezocht.

De doelstellingen van de instellingen zouden echter in de twintigste eeuw geleidelijk veranderen. Zo werden vanaf 1905 Kinderwetten geïntroduceerd, waardoor de staat (mede) verantwoordelijk werd voor de financiële zorg van wezen en hulpbehoevende kinderen. Mede hierdoor – maar ook door het verdwijnen van de Revéilbeweging en een afname in het aantal weeskinderen – verlegde de focus van de ‘Weesinrichting Neerbosch’ zich langzaam van weeskinderen naar zogenoemde ‘voogdijkinderen’: kinderen die door de staat uit huis werden geplaatst voor hun eigen bestwil. De opvoeding die zij op Neerbosch genoten bleef echter grotendeels ‘traditioneel’ en sober, al zouden met name vanaf de jaren dertig meer vrijetijdsbestedingen als sport worden toegevoegd aan het curriculum.

Na de Tweede Wereldoorlog veranderde de opvoedingsmethodiek drastisch. Onder invloed van de Ontzuiling vanaf de jaren zestig verdween de standenmaatschappij en door de groeiende welvaart en verbeterde levensstandaard waren wezen een zeldzaamheid geworden. Daarnaast ontstond er een professionaliseringsgolf in de jeugdzorg vanaf de late jaren vijftig. Kinderen werden hierna persoonlijker benaderd, met aandacht voor psychologische en opvoedkundige problemen. De doelgroep verschoof in de jeugdzorg van ‘wezen en ontheemden’ (die er feitelijk niet meer waren) naar problematische kinderen – veelal met gedragsstoornissen – uit moeilijke gezinssituaties. Ook op Neerbosch kwam deze verschuiving er, met als gevolg een schaalverkleining in het aantal kinderen en de introductie van gespecialiseerde opleidingen en werknemers als psychologen en psychiaters.