1879: Spoorwegbrug over de Waal

 1879: Spoorwegbrug over de Waal

De bouw van de spoorbrug begon in 1875 en duurde tot 1879. Het zuidelijke landhoofd van de brug met middeleeuws aandoende torens werd ontworpen door Pierre Cuypers. De spoorbrug maakte mede de treinverbinding tussen Nijmegen en Arnhem mogelijk, waarmee Nijmegen als een van de laatste grote steden van Nederland werd aangesloten op het nationale spoorwegnet. De vakwerkbrug had oorspronkelijk 3 boogoverspanningen. De spoorbrug was de eerste brug over de Waal in Nijmegen; de Waalbrug kwam er pas in 1936. De bouw van de brug kostte destijds meer dan een miljoen gulden. Een gigantisch bedrag in die tijd.

In de Tweede Wereldoorlog werd de middelste boog van de brug twee keer opgeblazen. Voor het eerst op 10 mei 1940. De boog werd nog in datzelfde jaar hersteld. De spoorbrug maakte in september 1944 deel uit van de Waaloversteek, onderdeel van Operatie Market Garden. De geallieerde troepen konden de brug ongeschonden heroveren op de Duitse bezetter. Eind september 1944 wisten Duitse duikers toch explosieven aan een brugpijler te bevestigen. De brug werd voor de tweede keer in ruim 4 jaar tijd opgeblazen. In de zomer van 1945 werd de schade hersteld en konden er weer treinen rijden. In 1984 werd de brug gemoderniseerd. De twee pijlers leverden een gevaar op voor de toenemende scheepvaart op de Waal. Nu werd er in plaats van drie slechts één boog geconstrueerd met een totale lengte van 245 meter. Het landhoofd, dat aanvankelijk gesloopt zou worden, werd een rijksmonument.

In 2004 werd de Snelbinder aan de spoorbrug bevestigd. Het treinverkeer over de spoorbrug en de scheepvaart op de Waal moesten daarvoor een dag worden stilgelegd. In 2009 werd het landhoofd, dat in de oorlog beschadigd was geraakt, gereconstrueerd.

Voor veel Nijmegenaren geeft het binnenkomen van de stad met de trein vanuit het noorden eenzelfde ‘thuiskom gevoel’ als dat men over de Waalbrug de stad binnen rijdt.


Ansichtkaart, collectie Nijmegen Toen