Burgerweeshuis

 Carel Christiaan Anthony Last (1808-1876) - het Burgerweeshuis en de Fundatie van Renswoude (ca. 1864)

Bron: Haags Gemeentearchief

De Burgerweeshuisschool werd in 1564 opgericht voor de kinderen uit het weeshuis in de Nobelstraat. In 1576 gingen de armste kinderen naar het weeshuis aan het Spui en werden de burgerkinderen opgenomen in het internaat van de Burgerweeshuisschool (gevestigd in het voormalige Sint Agnietenklooster aan het Westeinde).

Toen Maria van Duyst van Voorhout (1662-1754), douairière van Frederik Baron van Reede, Vrijheer van Renswoude en Emmikhuijzen, in 1754 kinderloos overleed, werd uit haar erfenis de Fundatie van Renswoude opgericht om begaafde arme wezen te ondersteunen zodat deze naar school konden gaan. Ook in Delft en Utrecht werden dergelijke fundaties opgericht.

In 1820 gingen de school en de fundatie samen. Vanaf 1856 kregen de jongens gymnastiekles, en vanaf 1859 kregen de meisjes ook gymnastiekles, gescheiden van de jongens. In 1874 werd de school opnieuw ingericht en mochten ook kinderen, die niet uit het weeshuis kwamen, naar school komen. Na deze vernieuwingen kwam koningin Sophie de school bezoeken.

In 1904 werd de school opgeheven. De weeskinderen verhuisden in 1923 naar het Jozef Israëlsplein, waar een nieuw weeshuis was gebouwd.

In 1928 werd het voormalige Burgerweeshuis verbouwd tot uitgangscentrum Amicitia, met diverse grote en kleine zalen. Na een verbouwing in 1954 bleven er drie zalen, met respectievelijk 750, 350 en 180 plaatsen, over. Al spoedig werd de kleinste ingericht tot bioscoop Kriterion. De andere twee zalen werden gebruikt voor vergaderingen, modeshows, cabaret, bokswedstrijden, feesten, amateur- en beroepstoneelvoorstellingen. De Nieuwe Komedie is er o.a. opgetreden. De zalen hadden in verband met dansavonden geen oplopende vloer wat het zicht op het toneel uiteraard niet bevorderde.

In 1992 werd het inmiddels leegstaande en verwaarloosde complex verkocht met de bedoeling het te restaureren en nieuw leven in te blazen. Maar in 1996 werd het op de voorgevel na gesloopt en kwamen er appartementen.