Libelle

Ik heb thuis een mooi doosje waarin ik tekeningen van mijn kleindochter bewaar. Al drie jaar komen er geen nieuwe meer bij. Wel doe ik er zelf af en toe een briefje in, waarop ik bijvoorbeeld schrijf hoe erg ik het vind dat ik nooit meer cupcakes met Lisa maak. Ik hou heel erg van bakken en het was iets wat ik graag met haar deed. Lisa is nu tien. Tot mijn grote verdriet heb ik geen idee hoe ze er nu uitziet en wat haar bezighoudt. Het verschil tussen zeven en tien jaar is natuurlijk groot. We hadden een bijzondere band, voor mij is ze het liefste meisje van de wereld. Ik hoop met heel mijn hart dat Lisa ooit, als ze wat ouder is, op zoek gaat naar haar oma. De oma die ze zó leuk vond, dat ze graag bij haar wilde wonen. Daarom zorg ik dat ik in elk geval vindbaar blijf via sociale media. Als ze wil, kan ze met me in contact komen.

Sterke band met zoon en schoondochter

Ik heb mijn zoon alleen opgevoed – ik scheidde van zijn vader toen Victor een jaar oud was en heb nooit meer een andere man gehad. Victor en ik hadden een sterke band. Ik moest fulltime werken om de kost te verdienen, maar van de tijd die we samen doorbrachten, probeerde ik altijd een feestje te maken. We bouwden samen met lego, gingen naar de bioscoop en dagjes weg. Ik heb altijd veel van mijn zoon gehouden, maar hij was niet de makkelijkste. Victor is nooit gediagnosticeerd, maar ik denk dat hij een lichte vorm van autisme heeft. Hij wilde als kind niet graag worden aangeraakt en geknuffeld en ziet altijd beren op de weg. Op zijn vijfentwintigste leerde hij Sascha kennen. Victor woonde toen weer bij mij vanwege een eerdere verbroken relatie. Ik vond Sascha meteen leuk: een vrolijk, enthousiast en bruisend type. Ze was behulpzaam en attent. Het viel me wel op dat ze behoorlijk bezitterig en jaloers was, maar ik waakte ervoor dat ik daar iets over zei – dat was niet aan mij. Sascha had op dat moment niet zo’n goede band met haar ouders, maar vond in mij een fijne schoonmoeder. Ik heb nog een kaartje van haar liggen, waarop ze had geschreven dat ze niet alleen blij was dat ze zo’n leuke vent had gevonden, maar ook een goede vriendin. Dat was ik. Toen Victor en Sascha eenmaal samenwoonden, belden mijn schoondochter en ik elke woensdag een uurtje om bij te kletsen. Ze kwamen vaak samen langs en toen ze aankondigden te gaan trouwen, werd ik er heel erg bij betrokken. Ik mocht mee met het uitzoeken van de bruidsjurk en was Victors getuige. Al met al was ik heel blij dat mijn zoon zo goed terecht was gekomen. En toen ze vertelden dat Sascha zwanger was, was ik helemaal enorm verrast. Ik had nooit verwacht oma te worden, omdat Victor eerder geen kinderen wilde. Ik vond het geweldig en verheugde me erop een leuke oppas-oma te worden.

Heel onzeker na de geboorte

Vanaf dat moment veranderde er langzaam iets tussen Sascha en mij. Ze trok veel meer naar haar eigen moeder, wat ik alleen maar fijn vond, want de band tussen hen was tot dan niet erg goed geweest. Toen Lisa was geboren, was ik meteen stapelgek op haar. Ik voelde vanaf het begin een diepe connectie met haar. Sascha was heel onzeker als moeder, en dat is natuurlijk niet zo gek als je voor het eerst een kind hebt gekregen. Maar daardoor werd ze extreem angstig en beschermend naar Lisa en mocht ik haar nauwelijks vasthouden. Logeren was al helemaal uitgesloten. Toen ik Victor en Sascha een paar weken na Lisa’s geboorte een bioscoopbon gaf, zodat ze er een keer samen uit konden, kreeg ik van mijn zoon te horen dat het een belachelijk cadeau was. Ik moest ook niet denken dat Lisa ooit bij mij mocht logeren. Ik schrok me rot, begreep er niets van.

Het keerpunt kwam toen ik met een goede vriendin bij mijn schoondochter langsging. Sascha was helemaal in paniek, omdat Lisa niet wilde drinken en slapen. Mijn vriendin pakte mijn kleindochter kordaat uit Sascha’s armen en gaf haar aan mij, zo van: ga jij maar even naar je oma toe. Lisa keek me aan met heldere ogen, sloot ze en heeft drieënhalf uur heerlijk bij mij liggen slapen. Ze voelde mijn rust. Maar ik denk dat Sascha zich door mij een slechte moeder voelde.

Vanaf dat moment kon ik niets meer goed doen, ze deed steeds killer. Intussen trokken Victor en Sascha heel erg naar haar ouders. Dat gunde ik ze ook. Ik was blij voor Victor, dat hij weer een vaderfiguur in zijn leven had. Met zijn eigen vader had hij al sinds zijn twaalfde geen contact. Met Sascha’s vader had hij een klik, ze klusten veel samen. Dat Sascha’s ouders wél mochten komen oppassen en altijd konden langskomen vond ik schrijnend.

Alles ging volgens een strikt schema

Het was absoluut niet zo dat ik me als een bemoeizuchtige oma gedroeg. Sterker, ik hield me op de achtergrond, in de wetenschap dat ik het alleen maar zou verbruien als ik me zou opdringen. Dus hield ik me gedeisd en schikte ik me naar hun wensen. Soms vroeg ik natuurlijk wel voorzichtig of ik eens mocht oppassen of kon langskomen, maar dat mocht nooit. Als ik vroeg waarom niet, kreeg ik geen echte verklaring. Als ze bij mij langskwamen, ging dat volgens een strikt schema. Om elf uur koffie, twaalf uur lunch en om twee uur vertrokken ze weer. Eten voor Lisa namen ze zelf mee. Alsnog probeerde ik van elk schaars bezoek een feestje te maken, zoals ik dat ook deed toen Victor klein was. Slechts één keer ben ik een uurtje met Lisa alleen geweest, toen ze een jaar of drie was. Toen heb ik met haar een rondje gewandeld door het park.

Op een dag, nu drie jaar geleden, kwamen ze bij mij op een familiefeestje. Ik merkte aan alles dat ze er eigenlijk niet wilden zijn, Sascha heeft geen woord tegen me gezegd. Toen ik hen nakeek toen ze naar de auto liepen, zei ik tegen mijn broer: ‘Ik denk dat ik ze nooit meer ga zien.’ En dat bleek ook zo. Na twee maanden stuurde ik Victor een mail. ‘Vertel me nou toch eens wat ik verkeerd doe’, vroeg ik. De mail die ik terugkreeg, was te erg voor woorden. Mijn mail liet weer zien dat ik niet wist hoe ik me moest gedragen, dat ik altijd over hun grenzen ging, ik zou een slechte invloed op Lisa hebben en ik was al lange tijd een vreemde voor hem. Laten we dan tijd in elkaar investeren, elkaar weer leren kennen, stelde ik wanhopig voor. Maar nee, daar hadden ze geen behoefte meer aan. Ze waren mij al heel lang beu, en eigenlijk vonden ze het wel goed zo. Het was een dolk in mijn hart.

Een echte verklaring ontbreekt

Ik heb echt wel aan zelfreflectie gedaan, heb me vaak afgevraagd wat ik anders had kunnen doen, heb vrienden gevraagd of ik inderdaad over grenzen van anderen ging. Allemaal zeiden ze: ‘Doe normaal, natuurlijk niet!’ Ik ben echt bereid om mijn fouten toe te geven. Maar eerlijk, ik kan niet bedenken wat ik verkeerd heb gedaan. Victor beschuldigde me er eens van dat ik niet meteen opstapte na het avondeten, ze verwachtten dat ik vijf minuten na het toetje wegging, terwijl ik graag mijn kleindochter nog even wilde instoppen – om vervolgens meteen te vertrekken. Om dat soort pietluttige dingen gaat het dus. Dat vind ik onbegrijpelijk.

Het ontbreken van een echte verklaring blijft zo moeilijk. Volgens mij komt alles voort uit onzekerheid en angst. Misschien vond Sascha mij intimiderend. Nu ze zelf een gezin heeft, grijpt ze terug naar de waarden die ze van huis uit heeft meegekregen: heel conservatief. Maar het meest boos ben ik op mijn eigen zoon. Je hoeft niet in alle grillen van je vrouw mee te gaan. Hij had kunnen zeggen: ‘Ze is wel mijn moeder, ze heeft het recht haar kleinkind te zien en andersom moet Lisa de kans krijgen haar oma te kennen.’ Ik heb Victor zo niet opgevoed. Ik heb hem altijd meegegeven dat je oog hebt voor de noden van een ander en respect voor je ouders. Maar het respect is ver te zoeken. Hij is inderdaad een vreemde voor me geworden, hoe pijnlijk ook.

Oneerlijk is het wel

Ik word dagelijks met dit grote verdriet geconfronteerd. Altijd als ik een oma zie lopen met haar kleinkinderen. Als ik een commercial zie waarin een grootouder met een kind knuffelt. Maar het is niet zo dat ik mijn leven laat bepalen door dit gemis. Ik zorg ervoor dat ik een leuk leven heb, met fijne vrienden en familie. Verder werk ik nog altijd, daar geniet ik van. Ik ga niet in mijn eentje in een hoekje zitten kniezen. Maar oneerlijk is het wel. Mijn enige hoop is dat Lisa inderdaad zo op mij lijkt als ik denk. Als dat zo is, dan is ze een nieuwsgierig en vasthoudend meisje. Dan zal ze hopelijk op een dag bij me op de stoep staan. Ik zal haar met open armen ontvangen.”

BRON: Libelle