1976: Hessenberg

Nijmegen: de Hessenberg. De ‘berg’ is één van de zeven heuvels van de stad.

De naam Hessenberg is een verbastering van Hezesche berg, Heseberg. Oorspronkelijk moet daarmee het oplopende terrein in de richting van de Doddendaal bedoeld zijn. Ongeveer 800 jaar geleden, toen de Hezelstraat nog een landweg was moet deze bodemverheffing meer in het oog zijn gesprongen dan nu het geval is.

Hier op de Hessenberg, staat nog het vroegere weeshuis met een lange en roerige geschiedenis. Op deze plaats stond rond 1420 een klooster met een kloosterkerk, waarin na 1638 een weeshuis in gevestigd werd, dat voornamelijk bedoeld was voor kinderen van ‘soldatenvrouwen’ en had daarom de naam ‘Arme Kinderen Weeshuis’.

Dit weeshuis vormde een tegenhanger van het Burger Kinderen Weeshuis in de Begijnenstraat, waar kinderen van Nijmegenaren met burgerrechten woonden.

Rond 1845 werd het weeshuis uitgebreid en verbouwd waarbij tevens de naam veranderde in het ‘Roomsch Katholyke Weeshuis’. Ook in 1878 vond nog een uitbreiding plaats, waaraan een gedenksteen in de muur nog herinnert. Er volgden daarna nog meer verbouwingen waarbij ook de kloosterkerk verdween. Tot 1953 deed het weeshuis nog als zodanig dienst, daarna kwamen er kantoren in.

Rond 1990, nadat de kantoren van de Gelderlander waren afgebroken, werd gezocht naar een nieuwe invulling van de Hessenberg. Het plan ‘Flash Gordon’, dat voorzag in de bouw van zes woontorens en een ondergrondse parkeergarage, gooide hoge ogen bij een Europese architectuurprijsvraag, maar bracht in Nijmegen een storm van kritiek teweeg. Uitvoering van dit plan impliceerde immers ook de sloop van het weeshuis, enkele eind 19de-eeuwse woningen en de parkeergarage aan de Pijkestraat. Hoewel met de sloop van het weeshuis eind jaren ’90 al was begonnen werd het project in 2000 na vele jaren discussie afgeblazen. Na nieuwe studies en overleg met omwonenden kwam er een nieuw plan dat voorzag in behoud van het weeshuis en compacte nieuwbouw eromheen. Na bijna 20 jaar werd het braakliggende terrein aan de Hessenberg in de jaren 2008-2010 eindelijk bebouwd.

Foto: Evert vd Grinten / Nijmegen Toen

Regionaal Archief Nijmegen