Stress en MS

Het hebben van een chronische ziekte zoals MS is voor velen een stressvolle situatie. MS is een chronische ziekte waar je niet beter van kunt worden en het verloop van deze ziekte is zeer onvoorspelbaar. De enorme impact die MS op het dagelijks leven kan hebben en de onzekerheden waarmee deze grillige aandoening gepaard gaan, leveren de meeste stress op.

Stress is voor mensen met MS risicovol te noemen. Uit onderzoek in Nederland, uitgevoerd door het Erasmus M.C. in Rotterdam is gebleken, dat mensen met MS die in aanraking komen met een stressvolle situatie, eerder kans hebben op een terugval. Vooral langdurige stress kan het natuurlijke afweersysteem verzwakken, waardoor MS haarden kunnen oplaaien.

Stress symptomen
Lichte en kortdurende stress kan zich uiten in:

Stemmingsveranderingen zoals: opwinding, onzekerheid, irritatie, zorgelijkheid, somberheid.
Verhoogde spierspanning met als gevolg onrust, hoofdpijn, rugpijn, stijve spieren.
Inwendige signalen zoals: maag- en darmklachten, hartkloppingen, zweten, duizeligheid, pijn op de borst.
Acute en chronische stress uit zich in hevige klachten:

Fysiek: hoge bloeddruk, hyperventilatie, huiduitslag, chronische maag- darmklachten, hoofdpijn.
Emotioneel: apathie, angst, wantrouwen, agressie, depressieve verschijnselen, hyperactiviteit.
Cognitief: verwardheid, vergeetachtigheid, concentratiestoornissen, intolerantie.
Gedragsmatig: werkverzuim, overmatig alcoholgebruik, veel roken en depressie.

Balans
Om stress te voorkomen is een goede balans tussen draagkracht en draaglast noodzakelijk. Problemen ontstaan wanneer de draaglast groter wordt dan de draagkracht en dit voor een langere periode duurt. De draagkracht is voor iedereen anders en wordt dus mede bepaald door je persoonlijkheid, zoals je mate van zelfvertrouwen, vragen of niet vragen om steun, flexibiliteit, structuur, verwachtingen van de omgeving en acceptatieproces van de ziekte. Ook de leefstijl speelt een belangrijke rol, zoals gezond eten, voldoende rust en ontspanning. En de omgevingsfactoren zoals de gezinssituatie, werksituatie, het hebben van steun uit de omgeving. Het hebben van een chronische ziekte en de onzekerheid over het verloop ervan.

Wat kan je doen?
Iedereen reageert anders op stressvolle situaties. We hebben allemaal onze eigen manier om problemen op te lossen of te bestrijden. Dit noemen we “coping”. Bij mensen met MS richt de coping zich meestal op het beter leren omgaan met de emotionele gevolgen die de ziekte met zich mee brengt. Een positieve copingstijl bestaat in het algemeen uit de bereidheid om een probleem actief aan te pakken, afleiding en troost te zoeken, afstand te kunnen nemen en in staat zijn om emoties als boosheid en ergernis genuanceerd te uiten.

Problemen kunnen op twee manieren aangepakt worden:

Probleem gericht (actief): richt zich op het probleem dat de stress veroorzaakt. Dit kan op lichamelijk gebied zijn maar ook betrekking hebben op de omgeving.

Emotieregulerend (defensief): het reguleren van emotionele spanning die voortkomt uit een stressvolle situatie. Deze vorm van coping verandert de bedreigende situatie zelf niet. Deze vormen kunnen naast elkaar voortkomen.

Het klinkt allemaal zo mooi en gemakkelijk, maar je moet het toch maar even doen. Het zelf leren hanteren van zowel lichamelijke als omgevingsafhankelijke problemen is niet voor iedereen gemakkelijk. Als je veel dingen vergeet ben je dan bereid om een agenda bij te houden? Dus: zoek je actief zoek naar een oplossing? Of ga je gewoon over je vermoeidheidsgrens heen en doe je het vervolgens de dagen erna heel kalm aan? Of schop je overal tegenaan en geef je in alles de schuld aan de MS? Zo word je door de ziekte overgenomen, de MS beheerst dan jouw leven.